Weather widget for website

پیچیدگی‌ها و دشواری‌های مساله کُرد در خاورمیانه

24.08.2023 15:20:47
پیچیدگی‌ها و دشواری‌های مساله کُرد در خاورمیانه

اردشیرپشنگ
شاید وقتی بدانید هاکان فیدان و فواد حسین وزرای خارجه ترکیه و عراق هر دو کُرد هستند متعجب و محتملا خوشحال از بهبود جایگاه آنها در دو کشور با سابقه بسیار منفی علیه کُردها شوید که البته تا حدی هم برداشتی صحیح است
اما در عین‌حال وقتی ببینید موضوع اصلی مذاکرات این دو در بغداد، چگونگی مقابله با گروه دیگر کُرد (پ‌ک‌ک) است در خواهید یافت که همچنان مساله کُرد یک موضوع مهم، پیچیده و حل‌نشده در خاورمیانه‌ است و تا دستیابی به فرمولی مبتنی بر خرد، حقوق و منافع فردی و جمعی برای حل ولو نسبی این مساله راه زیادی باقی است!
لازم به ذکر است پس از پایان جنگ جهانی اول و به رغم تعهد قدرت‌های بزرگ در پیمان سور برای تشکیل کشوری به اسم کردستان، سه سال بعد با خلف وعده و براساس پیمان لوزان بخش کردستان در امپراتوری عثمانی میان سه کشور تازه تاسیس عراق، ترکیه و سوریه تقسیم و تجزیه شد تا کل سرزمین کردستان در کنار بخش دیگر که قسمتی از قلمرو ایران بود و نیز تکه کوچک دیگری که در قفقاز و در کشور ارمنستان جدا شده بود، عملا میان پنج کشور قرار بگیرد.
موضوعی که یکی از ریشه‌های اصلی بحران در خاورمیانه طی یکصدسال گذشته تا به امروز بوده است چرا که دولت‌های مذکور که نتوانسته‌اند نظام‌های دموکراتیک و کارآمد و مبتنی بر برابری و حقوق بشر و تضمین حقوق اقلیت‌ها ایجاد کنند، عمدتا به سرکوب، نسل‌کشی و در پیش‌گرفتن سیاست‌های انکار، آسیمیلاسیون و ... دست زده‌اند
که در دل آنها شاهد وقوع جنایات هولناکی نظیر کشتارهای درسیم و آرارات در ترکیه، انفال (کشتار بیش از یکصدوهشتاد و دو هزار نفر شهروند کُرد) و بمباران شیمیایی حلبچه در عراق و ... بوده‌ایم.
با این حال طی دو دهه اخیر شاهد تحولات گسترده و مختلفی در سطح خاورمیانه و از جمله این کشورها بوده‌ایم
در عراق دولت نیمه‌خودمختار کردستان با سقوط رژیم بعث به یک مشروعیت حقوقی و بین‌المللی در چارچوب یک دولت فدرال در نظام جدید رسید،
در ترکیه کُردها برای نخستین بار تحت نام حزب خاص خود وارد پارلمان شدند و در سوریه کُردها حدود یک دهه است یک دولت با الگوی خودمدیریتی دموکراتیک را فعلا ایجاد کرده‌اند.
اما همانطور که اشاره شد همچنان مساله کُرد لاینحل مانده، در این بین تلاش اقلیم کردستان برای دستیابی به استقلال از عراق طی یک رفراندوم عمومی، باعث واکنشهای شدید و امنیتی‌تر شدن مساله کُرد در منطقه شده است.

3

شانەدەر زێد لەکوردستان، سەرچاوەی مرۆڤایەتی
کرێکارانی رۆژهەڵات ماف هیچ، کاریشیان نیە
هێڵی ئاژاوە..چۆن نەیارانی ئەمریکا یەکدەگرن بۆ هەڵوەشاندنەوەی نەزمی جیهانی
کەیوان رەشووزادە لەدۆخێکی خراپی تەندروستیدا، لەمانگرتن لەخواردن بەردەوامە
ئەمیر کەریمی و پەیمان ڤیان وەکوو هاوسەرۆکی پژاک هەڵبژێردران
کۆریدۆرەکان، ئامرازەکانی ئیمپریالیزمی تورکیا